Foto: Martin Grootenboer
Interview met Jos Houweling en Martin Grootenboer over de foto-tentoonstelling in Arti et Amicitiae, die opent op 10 januari 2025.
De tentoonstelling toont foto´s van 1975 tot 2025 en geeft zo een beeld van de stad.
Interview door Hans Kuiper.
HET GEZICHT VAN DE STAD
Dat Amsterdam schilderachtig en fotogeniek is behoeft geen betoog. Zoals alle steden waar over liedjes worden gezongen heeft de stad een visuele eigenheid die haar soms meer personage dan stad maakt. De stad die fameus op palen is gebouwd, wordt in meer overdrachtelijke zin evenzeer gedragen door de beelden die er van haar door de tijd heen werden gemaakt. Wie heden ten dage op een zoekmachine de naam van de stad invoert krijgt het officiële portret van de stad te zien. Een bijna geheel ontvolkt decor, ideaal als achtergrond voor selfies en vakantie herinneringen. Dit is niet zoals de meeste bewoners de stad dagelijks zien.
AMSTERDAM GEBOUWD OP FOTO’S toont, als langs een tijdlijn, foto’s van de stad die de periode tussen 1975 en 2025 beslaat, en een beeld geven van de recente geschiedenis van de stad zoals die niet eerder in zulk een samenhang getoond werd. Met aandacht voor het schuwe, het onopvallende en het intieme dat, in een verzameling gevangen, patronen en een levenshouding laten zien die, meer dan die officiële paspoortfoto, het ware gezicht en wezen van de stad onthullen: de stad als speeltuin van haar bewoners, de bewoners als speelgoed van de stad.
Wat deze foto’s naast de afbeeldingen zelf tonen is dat de makers ervan deze stad en haar bewoners als eigen en zelfs rechtmatig eigendom beschouwen. Een manier van kijken die in haar onbevangenheid plaats biedt aan zo goed als alles en iedereen. Een liefdevolle- en bovenal democratische blik.
TERUGKIJKEN NAAR DE TOEKOMST
De tentoonstelling komt op een moment dat Amsterdam opnieuw een metamorfose aan het ondergaan is, met grote bouwkundige projecten enerzijds en een ingrijpende verandering waar het de samenstelling van de bevolking betreft. De eens zo rommelige maar ook toegankelijke stad is voor veel van haar bewoners onbetaalbaar geworden. De enorme toestroom van toeristen heeft grote delen van de stad ontzield en tot een cliché gemaakt.
Deze tentoonstelling laat zien dat dit geen onwrikbare werkelijkheid is. Dat het anders was, en dus ook anders kan. Door terug te blikken op de laatste vijftig jaar, kijken we ook vooruit. In welke richting beweegt de stad zich, en is dat de goede richting? Kunnen we anders leren kijken naar deze stad gebouwd op beelden en er dus anders over leren denken?
Tekst: Jos Houweling
